Van bron tot kraan: wat kost drinkwater?

Gemiddeld 6 kilometer.

Wereldwijd is water halen vaak een vrouwentaak. Vanwege traditionele genderrollen zijn vrouwen en meisjes vaker verantwoordelijk voor de zorg voor het huishouden. Hier hoort, als er geen kraan in huis is, water halen bij. Gemiddeld lopen zij hiervoor 6 kilometer. Tijdens deze tocht sjouwen ze zware jerrycans met water, soms wel 20 liter. Dat is dan al het water dat hun hele familie die dag beschikbaar heeft.

Niet alleen is dit een zware taak die vaak al door jonge meisjes wordt gedaan, het kost ze ook veel tijd. Tijd die ze zouden kunnen besteden aan school, of betaald werk. Ze lopen kansen mis en lopen een chronische achterstand op. Dit draagt bij aan de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen. Voor deze vrouwen en meisjes is de prijs van water niet in geld uit te drukken.

Gender-gerelateerd geweld

De watercrisis heeft nog een ernstig gevolg: het vergroot de kans dat vrouwen en meisjes slachtoffer worden van gender-gerelateerd geweld. Net als veel andere rampen, legt ook watertekort bloot dat vrouwen en meisjes op andere manieren slachtoffer kunnen worden dan mannen.

Waar het al lange tijd duidelijk is dat vrouwen kwetsbaarder zijn voor huishoudelijk geweld ten tijde van conflict, natuurrampen of honger, ontaard de watercrisis een nieuwe vorm van seksueel geweld: tijdens het water halen worden vrouwen en meisjes lastiggevallen, getreiterd en soms zelfs gedwongen om seksuele handelingen te ruilen voor water. Dit heet sextortion. Op plekken waar ernstige waterschaarste is, zoals Kenia, is dit al een groot probleem.

Wat is de prijs van water in Nederland?

In vergelijking met andere landen, hebben we het in Nederland vaak goed. Bijna iedereen heeft een kraan met wateraansluiting, en de kwaliteit van ons kraanwater is erg goed. Toch is water ook hier niet gratis. Gemiddeld betaald een huishouden in 2025 €2,61 per 1000 liter. Dat is iets meer dan in 2024, toen het nog €2,39 was. Die stijging heeft onder andere te maken met het feit dat ook in Nederland waterschaarste toeneemt vanwege klimaatverandering.

De Nederlandse overheid beschouwt water als een eerste levensbehoefte die goed toegankelijk moet zijn. Daarom zijn er bijvoorbeeld strenge regels over de maximum winst die waterbedrijven mogen maken, om burgers te beschermen tegen woekerprijzen op water. Ook besloot het hooggerechtshof vorig jaar dat drinkwaterbedrijven huishoudens met kinderen nooit mogen afsluiten van water, zelfs als ze een betalingsachterstand hebben op hun rekeningen. Dit zijn belangrijke maatregelen om te zorgen dat burgers toegang hebben tot water.

Is water een mensenrecht?

In 2010 stelden de Verenigde Naties vast dat het recht op water en sanitatie een mensenrecht is. Dat betekent dat overheden die het Universele Verdrag van de Mensenrechten hebben getekend er alles aan moeten doen om te zorgen dat burgers toegang hebben tot water. In de realiteit blijkt dat vaak nog niet het geval te zijn. Volgens de World Health Organisation heeft 27% van de wereldbevolking geen toegang tot veilige drinkwatervoorzieningen. En dit probleem wordt erger. Als er niets verbeterd, zullen in 2030 maar liefst 3 miljard mensen geen toegang hebben tot veilig drinkwater.

Wat kan jij doen?

Organisaties zoals Simavi zetten zich in om de toegang tot water voor vrouwen en meisjes die het hardst geraakt worden door de watercrisis te verbeteren. Door ons te steunen help jij hen hun recht tot water op te eisen.

Wil jij in actie komen voor toegang tot water voor vrouwen in Indonesië én een uitdagende en gezonde challenge aangaan? Doe mee aan de Week op Water! Wij dagen Nederland uit om in november een Week op Water te gaan en gedurende een werkweek alleen water te drinken. Geen koffie, geen thee, geen fris, geen alcohol. Niet alleen een persoonlijke challenge, maar ook een inspanning met een hoger doel: aandacht vragen en geld ophalen voor die vrouwen en meisjes die dat zo hard nodig hebben. Goed voor jou, en goed voor de wereld.