Meer geld en meer vertrouwen: watercomités in Bangladesh behalen spectaculaire resultaten
Gemeenschappen in Bangladesh sporen hun overheid aan om veilig water op 1 te zetten in hun budgetten. Binnen het WASH SDG programma traint en begeleidt Simavi hen daarbij.
Veilig drinkwater en goede sanitaire voorzieningen kosten geld. Veel geld. Zeker in een land als Bangladesh, waar nog altijd 41 procent van de bevolking geen toegang heeft tot veilig drinkwater en 51 procent geen toegang tot een veilig toilet. Financiële steun van buitenlandse overheden en Ngo's kan (een beetje) ondersteunen, maar de grootste opgave ligt bij centrale en lokale overheden.
Lokale overheden moeten meer geld vrijmaken voor water en sanitatie
Het goede nieuws: het budget voor water en sanitatie in Bangladesh is verdubbeld sinds 2019. Het slechte nieuws: uit berekeningen blijkt dat er nog veel meer nodig is om het duurzame ontwikkelingsdoel van water en sanitatie voor iedereen in Bangladesh in 2030 te kunnen halen. Dat betekent dat met name lokale overheden meer prioriteit moeten geven aan water, sanitatie en hygiëne (WASH). En daarbij vooral niet gemeenschappen en groepen moeten vergeten die het meest achtergesteld zijn.
Maar hoe zorg je ervoor dat een groter deel van het budget niet naar bijvoorbeeld een nieuwe weg maar naar watervoorzieningen gaat? Het antwoord is het organiseren van inspraak. Met name voor vrouwen en meisjes, voor wie gebrek aan toegang tot water en sanitatie vaak een groot probleem is. In Bangladesh zijn lokale overheidsinstituties verplicht om budgetbesprekingen openbaar te voeren en moeten overheden ook laten zien hoe het geld uitgegeven is. Dit wordt het open begrotingsproces genoemd. In Satkhira, Kalaroa en Barguna, de gemeenten waar het WASH SDG programma wordt uitgevoerd, was dit in 2012 geïntroduceerd, maar nog niet goed van de grond gekomen.
Inmiddels is maar liefst 70 procent van voorzitters van de WASH-comités vrouw, terwijl vrouwen voorheen nauwelijks betrokken werden.
Sterker maken van WASH-comités
Binnen het WASH SDG subprogramma Bangladesh heeft Simavi ingezet op het sterker maken van bewonerscomités voor water en sanitatie, de zogenoemde WASH-comités. Bijvoorbeeld door trainingen en begeleiding te bieden en ervoor te zorgen dat vrouwen een belangrijkere rol krijgen binnen deze comités. Inmiddels is maar liefst 70 procent van voorzitters van de WASH-comités vrouw, terwijl vrouwen voorheen nauwelijks betrokken werden.
De WASH-comités kunnen daardoor tijdens lokale budgetbesprekingen goed onderbouwd pleiten voor bijvoorbeeld meer investeringen en beter onderhoud van watervoorzieningen of het bouwen van toiletten voor meisjes op school. Ook houden ze in de gaten of dit vervolgens ook echt gebeurt en hoeveel van het budget ten goede komt aan mensen die vaak over het hoofd gezien worden: vrouwen en meisjes, ouderen en mensen die leven met een beperking.
"In vier jaar tijd is de belastingopbrengst in mijn gemeenschap verdrievoudigd."
Groei van honderden procenten
De resultaten zijn indrukwekkend. In de drie gemeenten Satkhira, Kalaroa en Barguna waar Simavi werkt, zijn de uitgaven aan water, sanitatie en hygiëne sinds het begrotingsjaar 2018/2019 tot het begrotingsjaar 2022/2023 met honderden procenten gestegen. In Satkhira steeg het budget bijna 600 procent. In Barguna ging het omhoog met meer dan 1.200 procent en in Kalaora zelfs 1.800 procent.
Niet alleen is het budget gestegen, hetzelfde gebeurde met het vertrouwen van inwoners in hun lokale overheid. Met het open begrotingsproces zien mensen wat er met het geld gebeurt en dat het bij mensen terechtkomt die het echt nodig hebben. “In vier jaar tijd is de belastingopbrengst in mijn gemeenschap verdrievoudigd”, constateert Abdul Kuddus Alo Akand, raadsvoorzitter van de Barguna Sadar Union Council. En dat geld en vertrouwen is belangrijk om ervoor te zorgen dat veranderingen niet tijdelijk zijn, maar er blijvende impact kan worden gemaakt.
Over het WASH SDG project
WASH SDG is een zesjarig project onder leiding van Simavi met als doel de toegang tot en het gebruik van veilig drinkwater, sanitaire voorzieningen en hygiëne in zeven Afrikaanse en Aziatische landen te verbeteren. Specifieke aandacht wordt gegeven aan gender en sociale inclusie, klimaatrisico's en -weerbaarheid. Het programma wordt uitgevoerd door het WASH SDG Consortium dat bestaat uit SNV, WASH Alliance International en Plan International en wordt ondersteund door het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Het programma is momenteel georganiseerd in 14 sub-programma's, waarvan drie onder de directe leiding van Simavi. Om duurzame verandering te bewerkstelligen, werkt het programma samen met lokale partners.