Water Justice Fund: Vrouwelijk leiderschap in de strijd tegen klimaatverandering in Indonesië
Verscholen in de bergen van het Indonesische deel van het eiland Timor ligt het Malaka Regentschap. Een gebied waar de gevolgen van klimaatverandering ernstig voelbaar zijn. Maar sterke vrouwen nemen het voortouw in de oplossingen. 'We leiden niet alleen met logica, maar ook met ons hart.'
De regio Oost-Nusa Tenggara, gelegen aan de rand van de Indonesische archipel, is een van de droogste regio's van Indonesië. In plaats van groene regenwouden vind je hier dorre, rotsachtige heuvels en bossen. Het regenseizoen is kort en duurt normaal gesproken van december tot maart. De gevolgen van klimaatverandering zorgen voor nieuwe uitdagingen. Uitdagingen die vooral door water worden gevoeld. Olivia Tamilan is burgemeester van het dorp Bani Bani in Malaka. Ze ziet dagelijks hoe klimaatverandering haar dorp beïnvloedt. 'Normaal gesproken planten we gewassen tijdens het regenseizoen, zodat we ze kunnen oogsten tijdens het droge seizoen, maar de veranderende weerpatronen maken dat lastig.'
'Er is nauwelijks genoeg water voor mensen om te drinken, laat staan om het vee of de planten water te geven.'
Veranderende weerpatronen
In Malaka organiseren mensen hun levens rond regenval. Het regenseizoen, cruciaal voor de mensen en hun land, is echter onvoorspelbaar en sporadisch geworden. Sommige jaren begint het maanden later dan voorheen, of valt er veel minder regen dan normaal, wat leidt tot watertekorten. 'De meeste mensen hier zijn boeren. Ze leven van het land voor voedsel en inkomen.' Olivia Tamilan legt uit: 'Er is nauwelijks genoeg water om te drinken, laat staan om te koken of te wassen. En nauwelijks om het land te besproeien.'
De tol van waterschaarste
Voor vrouwen en meisjes in Malaka is dit een enorme last. Door traditionele genderrollen zijn zij vaak verantwoordelijk voor het verzamelen van water. 'Veel vrouwen lopen met jerrycans door de jungle naar een waterbron. Ze dragen tot wel 25 liter water. Het is verloren tijd die ze anders hadden kunnen gebruiken om zich te ontwikkelen', vertelt Finsensia Nekin uit het dorp Tunabesi. Het water is vaak vervuild met kalksteen of dierlijke uitwerpselen. Het moet gefilterd en gekookt worden voordat het gedronken kan worden, maar ziektes komen nog steeds veel voor. Vooral kinderen zijn kwetsbaar voor huidproblemen en diarree. Maar omdat er weinig andere opties zijn, blijven mensen het vervuilde water drinken.
Lokale kennis biedt oplossingen
Finsensia Nekin is een van de vrouwen in Malaka die hard werkt om haar gemeenschap veerkrachtiger te maken. Samen met de andere vrouwen probeert ze innovatieve manieren te vinden om hun manier van leven te beschermen. 'Een regenwatertank bij je huis maakt een enorm verschil. Daarom zijn we samen geld gaan inzamelen om elk huishouden een regenwatertank te kopen. Zelfs degenen die het zich zelf niet kunnen veroorloven. Zo kunnen ze het regenwater dat in het regenseizoen valt opvangen en opslaan om het in het droge seizoen te gebruiken voor landbouw.'
Naast de regenwatertanks werken de vrouwen ook samen aan andere oplossingen. Zo werken sommige landbouwgroepen aan de teelt van droogtebestendige gewassen, zoals cassave, bonen en aardappelen, in plaats van rijst, waarvoor veel meer water nodig is.
'De last van het dragen van water belemmert vrouwen om zich te ontwikkelen.'
Het beschermen van de biodiversiteit is ook belangrijk om waterschaarste tegen te gaan. Met name bomen, die voorkomen dat de grond uitdroogt en water besparen. De mensen van Malaka hebben altijd een speciale band gehad met het bos, waarvan delen heilig voor hen zijn. 'We kappen geen bomen en brengen het bos op geen enkele andere manier schade toe', legt Olivia uit. Door deze overtuigingen succesvol te vertalen naar lokale wetgeving, zijn ze erin geslaagd het bos wettelijk te beschermen tegen houtkap.
Vrouwelijk leiderschap
Finsensia en Olivia denken allebei dat de leiderschapsstijlen van mannen en vrouwen verschillen. 'Mannen gebruiken alleen logica bij het leiden, vrouwen gebruiken hun hart', legt Finsensia uit. 'Misschien omdat we gevoeliger zijn. Als we zien dat iemand een probleem heeft, willen we diegene helpen, ook al is het niet ons eigen probleem.' Olivia denkt ook dat ze tot burgemeester is gekozen omdat mensen erop vertrouwen dat ze naar hun problemen luistert. 'Ik ben niet geboren in Bani Bani, maar ik heb het vertrouwen van de gemeenschap gewonnen. Ik vind het een geschenk om mensen te kunnen helpen.'
Het is duidelijk dat vrouwen zoals Olivia en Finsensia het vertrouwen van hun gemeenschappen hebben om de watercrisis te bestrijden. Wat zijn de volgende stappen? Voor Finsensia is het duidelijk. 'We willen een leidingsysteem aanleggen vanaf de waterbron, zodat niemand ver hoeft te lopen voor water.' Op de vraag of ze hier ook de leiding over moet nemen, is ze bescheiden. 'Ik vind dat de jongere generaties ook inspraak moeten hebben in hoe we onze waterproblemen oplossen. Maar wie weet, misschien stel ik me ooit wel kandidaat voor burgemeester.'
Het Water Justice Fund
Het Water Justice Fund van Simavi ondersteunt vrouwengroepen in Indonesië, Nepal, Bangladesh en Kenia bij het bestrijden van de watercrisis. In Malaka werken we samen met de vrouwen om zich aan te passen aan klimaatverandering en duurzame oplossingen te realiseren die toegang tot water voor iedereen garanderen. Door middelen rechtstreeks in handen van vrouwen en meisjes te leggen en hun capaciteiten te versterken door middel van trainingen, wil het fonds klimaatactie volledig lokaal laten verlopen.
