Ongesteld = Ongelijk? Dat is onacceptabel

Artikel: 27.05.25, Amsterdam, Dieneke van der Wijk

Elke maand wordt ongeveer een kwart van de wereldbevolking, 1,8 miljard mensen, ongesteld. Voor velen van hen leidt dit tot ongelijkheid. Ze kunnen niet naar school of werk, of worden gediscrimineerd vanwege taboes en bijgeloof. Dat is onacceptabel, stelt Simavi-directeur Dieneke van der Wijk.

Op 28 mei vieren we wereldwijd Menstrual Hygiene Day, een dag die oproept tot een ‘Period Friendly World’—een wereld waarin menstruatie geen reden is voor schaamte, uitsluiting of ongelijkheid. Een wereld die helaas nog ver weg is.

Schooluitval en stigma

Bij Simavi zetten we ons dagelijks in voor de rechten van vrouwen en meisjes op toegang tot veilig water, sanitaire voorzieningen en menstruele gezondheid. Want menstruele gezondheid is veel meer dan hygiëne. Het is een mensenrecht. Het raakt aan onderwijs, zelfvertrouwen, gezondheid, en aan de vrijheid om je leven te leiden zoals jij dat wilt.

Menstruatie is geen ziekte. En het mag al helemaal geen reden zijn voor uitsluiting of schaamte. Toch rust er in veel gemeenschappen nog steeds een taboe op. Meisjes durven er niet over te praten, ook niet met hun moeders of leerkrachten. Wereldwijd blijft 15% van meisjes thuis als ze ongesteld zijn in plaats van naar school te gaan.

Mentaliteitsverandering

In ons WASH, Learn & Share project in Oeganda zien we dit ook. Omdat meisjes geen maandverband hebben, of omdat de scholen geen veilige toiletten hebben waar ze in privacy hun maandverband kunnen verschonen. Maar we zien ook dat wanneer meiden hier toegang tot krijgen, het niet alleen hun schoolprestaties maar ook hun zelfvertrouwen ten goede komt.

Neem de 14-jarige Gloria, die volgens haar docenten een rolmodel is geworden door met klasgenootjes in gesprek te gaan over de stigma’s rond menstruatie. Dit verandert niet alleen de mentaliteit van de meisjes die zich schamen voor hun ongesteldheid. Maar ook van de jongens, die hen erom plagen, omdat ze niet echt begrijpen wat ongesteldheid is.

Simavidirecteur Dieneke van der Wijk
Dieneke van der Wijk Directeur Simavi
'Menstruele gezondheid raakt aan onderwijs, zelfvertrouwen, gezondheid, en aan de vrijheid om je leven te leiden zoals jij dat wilt.'

Geen luxe maar mensenrecht

Menstruele gezondheid is geen luxe. Het is een mensenrecht. Toch komt ook in Nederland menstruatiearmoede voor: 1 op de 10 menstruerende mensen kan zich soms geen producten veroorloven. En terwijl in Spanje menstruatieverlof inmiddels wettelijk is geregeld voor mensen met hevige menstruatieklachten, is dat in Nederland nog niet het geval. Veel vrouwen hebben behoefte aan meer begrip, maar vrezen voor stigmatisering op de werkvloer.

Of je nu in Oeganda of Nederland woont: menstruatie mag geen obstakel zijn voor gelijke kansen. Niet op school. Niet op je werk. Niet in het leven. Laten we wereldwijd blijven strijden voor eerlijke toegang, goede voorzieningen en open gesprekken. Om menstruatie niet te negeren, maar te vieren.

Dieneke van der Wijk, directeur Simavi

In Oeganda is schooluitval bij meisjes vanwege ongesteldheid een veelvoorkomend probleem. Foto: Sharif Hussein

Ja, ik doneer voor haar recht op water

En investeer daarmee in gezonde gemeenschappen.