Water Justice Fund: hoe vrouwengroepen zichzelf verdedigen tegen de watercrisis
Verandering is zichtbaar in Kajiado County in Kenia. Niet alleen in het landschap, dat steeds meer te lijden heeft onder klimaatverandering, maar ook in de levens van vrouwen die vechten tegen de extreme droogte.
Het gebrek aan water treft vrouwen en meisjes het hardst, omdat zij traditioneel de taak hebben om water te halen. Om dit probleem aan te pakken, ondersteunt Simavi, samen met haar lokale partner Neighbours Initiatives Alliance (NIA), vrouwengroepen via het Water Justice Fund.
Lydia Lepapa is de voorzitter van de Naishorua Self-Help Group. Zij legt uit: 'Vroeger liepen we helemaal naar de waterput in Motargwes om water te halen. Het is ongeveer vijf tot acht kilometer hier vandaan. Dit kostte ons enorm veel tijd en op sommige dagen keerden we met lege handen naar huis terug, omdat vee voorrang kreeg op vrouwen bij het water,' voegt ze eraan toe.
De was doen met koeienurine
Sarah Kotene vertelt: ‘Ik gebruikte koeienurine om mijn kleren te wassen tijdens mijn menstruatie, omdat we niet genoeg water hadden. Koeienurine reinigt en verwijdert vuil; stel je voor dat je moet wachten tot een koe plast zodat je kunt wassen.’
‘Tijdens het halen van water, het verzamelen van brandhout en andere klusjes, merkten we dat we elkaar vaak tegenkwamen. Toen voelden we de behoefte om als vrouwen samen te komen,’ herinnert Lydia zich. ‘We besloten te gaan sparen zodat we kleine dingen voor onszelf konden kopen en niet langer volledig afhankelijk waren van onze mannen.’
Daarnaast begonnen de vrouwen klusjes te doen, zoals het bewerken van land en het ontginnen van akkers om geld te verdienen. Dit stelde hen in staat om kleine bedrijfjes te starten, schoolgeld voor hun kinderen te betalen en in andere basisbehoeften te voorzien.
Een effectieve aanpak
Toch bleef de behoefte aan water groot. 'We hadden nog steeds water nodig in de buurt van onze gemeenschap', zegt Lydia. Op een dag kwamen de vrouwen een oproep tot het indienen van voorstellen voor het Water Justice Fund tegen. Omdat hun dorpen vrij afgelegen zijn, gebruikte NIA posters om vrouwen te bereiken.
Het bleek een effectieve aanpak. Meer dan het verspreiden van flyers tijdens de dorpsvergadering, aangezien deze grotendeels door mannen werden gedomineerd en zelden door vrouwen werden bijgewoond. De oproep kwam uit het Water Justice Fund-project, dat vrouwen samenbrengt om ideeën uit te wisselen en oplossingen te vinden voor waterproblemen.
In Kenia wordt het project uitgevoerd in twee districten, Kajiado en Makueni. Alleen al in Kajiado heeft het fonds 24 vrouwengroepen en drie scholen ondersteund. Een van deze succesvolle groepen is de Naishorua Self-Help Group.
Lydia herinnert zich hoe ze meteen enthousiast werden van de mogelijkheid, hoewel ze aanvankelijk vreesden dat het proces ingewikkeld zou zijn. Tot hun opluchting bleek het soepel te verlopen. 'De briefing van de Neighbours Initiative Alliance was erg nuttig', zegt ze.
'Het was een droom die uitkwam toen ons voorstel werd geaccepteerd.'
Doelen te bereiken met teamwork
Met Sarahs hulp stelden ze hun conceptnota op, presenteerden die aan een panel en kregen later te horen dat hun voorstel was goedgekeurd. 'Dat was een droom die uitkwam. Voor ons telde elke cent', glimlacht Lydia.
Het Water Justice Fund keert subsidies uit in drie fasen: ze kregen zestig procent in de eerste ronde, dertig procent in de tweede ronde en de resterende tien procent in de laatste ronde. De vrouwen namen het voortouw in het beheer van elk aspect van het project: van het beheer van het budget tot het uitzoeken van de juiste materialen.
Zelfs tijdens het graven voor de waterleiding boden ze hun werk vrijwillig aan. Na dagen van hard werken, doorzettingsvermogen en talloze onderhandelingen bereikten ze eindelijk hun doel: water had hun gemeenschap bereikt.
Blijvende empowerment
Ook na het aanleggen van de waterleiding bleef Neighbours Initiatives Alliance de groep versterken met training en informatie om hun skills versterken. Deze steun werd ook aan andere vrouwengroepen in de regio verleend.
Met hun spaargeld en de inkomsten uit de waterverkoop kon de groep land kopen en zich op de landbouw richten. Maar hun ambities hielden daar niet op. Ze benaderden NIA opnieuw, ditmaal met het verzoek om steun voor de oprichting van een tokenized (geautomatiseerde) waterkiosk.
Het idee was revolutionair. Weinigen hadden zich kunnen voorstellen dat vrouwen op het platteland zo'n innovatieve oplossing zouden omarmen. Deze mijlpaal werd het begin voor verdere transformatie.
De vrouwen breidden hun activiteiten uit naar de landbouw en gebruikten het water om hun land te besproeien. Dankzij de training en mentorschap begonnen met ze moderne, klimaatvriendelijke landbouw.
24 uur per dag water
Tegenwoordig kunnen de vrouwen 24 uur per dag water halen, en de impact gaat verder dan alleen gemak. Mannen in de gemeenschap zijn hun vrouwen gaan ondersteunen bij het halen van water. Een opmerkelijke verschuiving ten opzichte van de traditionele normen.
Tekenen van sociaaleconomische empowerment zijn nu duidelijk zichtbaar. Vrouwen hebben de middelen om hun haar te vlechten, iets wat ooit onmogelijk was. Vroeger konden ze zich de kosten van haarverzorging niet veroorloven en moesten ze vaak hun hoofd kaalscheren.
Met toegang tot water en financiële empowerment kunnen ze hun kleding schoon houden door regelmatig te wassen. Dit is een groot verschil met de tijd dat sommigen afhankelijk waren van koeienurine om kleding met menstruatiebloedvlekken te wassen.
De waterkiosken zorgen dat vrouwen niet meer urenlang lange afstanden moesten afleggen om water te halen. Nu ze meer tijd hebben, hebben sommigen zelfs kleine bedrijven gestart.
Extra inkomsten dankzij water
De meeste vrouwen verdienen nu meer inkomsten, wat hun leven sterk heeft verbeterd. Die transformatie is zichtbaar. Velen hebben watertanks voor hun huizen gekocht, hun boerderijen geïrrigeerd en de opbrengsten uit de landbouw verhoogd.
Met de extra inkomsten hebben sommigen zelfs land gekocht. Ooit waren ze arbeiders op de boerderijen van anderen, maar nu zijn zij degenen die extra handen inhuren om op hun eigen boerderij te werken.
Dorpsbewoners betalen een bijdrage voor het water en kopen tokens waarmee ze het kunnen gebruiken. Zo zorgt de waterkiosk voor een extra bron van inkomsten door het beheer ervan.
De geïnde vergoedingen helpen bij het dekken van de operationele en onderhoudskosten van de watersystemen en de kiosk. Tegelijkertijd ondersteunt het initiatief de groepen zelf door hun inkomsten te verhogen, die aan het einde van elk jaar onder de leden worden verdeeld als winst of dividend, waarbij een deel wordt gereserveerd voor herinvestering.
Op grote schaal kunnen dergelijke projecten niet alleen lokale uitdagingen aanpakken, maar ook bredere vraagstukken, zoals klimaatadaptatie en klimaatbestendigheid.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Vice Versa.
