Live-blog COP28: Zet klimaat- en waterrechtvaardigheid op de eerste plaats

Eindresultaat COP28 stelt teleur als het gaat om het afbouwen van fossiel en klimaatadaptatie

13 december - Bijna 200 landen zijn op de COP28-klimaattop overeengekomen om te beginnen met het ‘afbouwen van het gebruik van fossiele brandstoffen’ om de ergste klimaatverandering te voorkomen. Hoewel het de eerste deal in zijn soort is die het einde van het olietijdperk inluidt, spoort het landen niet aan zich hier hard aan te committeren en bevat het een litanie aan mazen in de wet”, zegt beleids- en belangenbehartiger Esin Erdoğan van Simavi.

‘Voor gemeenschappen in klimaatgevoelige gebieden die nu al worden geteisterd door overstromingen, droogte en orkanen, en die de minste middelen hebben om zich aan te passen, is dit op zijn zachtst gezegd een teleurstellend resultaat.’

Ze is ook teleurgesteld over het gebrek aan ambitieuze kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen, gesteund door financiering, voor de Global Goal on Adaptation. 'We verlaten Dubai niet gerustgesteld als het gaat om klimaatadaptatie, het uitfaseren van fossiele brandstoffen, en het klimaatschadefonds. We blijven daarom doorvechten op basis van de resultaten die we samen hebben bereikt. Dat begint vandaag.'

COP28 mag niet eindigen zonder financiën voor klimaataanpassing

11 december - Klimaatministers van over de hele wereld hebben een laatste kans om te voorkomen dat de COP28 een mislukking wordt. Ze moeten ervoor zorgen dat het kader voor de Global Goal on Adaptation kwetsbare landen gaat helpen om weerbaarder te worden tegen klimaatverandering.

Een onmisbaar onderdeel van een succesvol GGA-kader zijn de financiën. Hoewel de huidige onderhandelingstekst een oproep doet aan hoge-inkomenslanden om hun adaptatiefinanciering aan lage-inkomenslanden tegen 2025 te verdubbelen, ontbreekt een duidelijke routekaart en dus duidelijke toezeggingen om dit doel te bereiken.

"Dat zou het vertrouwen ondermijnen dat net aan het herstellen was na de goedkeuring van het Loss and Damage Fund, en erger nog, zorgen voor de zoveelste door mensen veroorzaakte ramp, zegt lobby- en advocacy officer Esin Erdoğan van Simavi.

Slecht cijfer voor Global Stocktake moet leiden tot ambitieuzere klimaatactieplannen

6 december - Het is een cruciaal onderdeel van Klimaatakkoord van Parijs: de Global Stocktake. Dit is een 5-jaarlijkse beoordeling van de vooruitgang die landen boeken op weg naar het doel om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden Celsius te houden.

In september kwamen de resultaten binnen van de allereerste Global Stocktake en die waren niet bemoedigend. De planeet ligt niet op schema en met de huidige inspanningen zullen we tegen het einde van de eeuw een temperatuurstijging van 2,5 tot 2,9 graden Celsius zien.

"De enige acceptabele uitkomst van COP28 is dat alle partijen het eens worden over veel ambitieuzere klimaatactieplannen", zegt lobby- en advocacy officer Esin Erdogan van Simavi. "We moeten aan het einde van COP28 een samenhangend plan hebben met een duidelijke routekaart. En dit moet ook inhouden dat gemeenschappen zich kunnen voorbereiden op de gevolgen van klimaatverandering."

Klimaatfinanciering: tijd om serieus te worden over geld

5 december - Er is jaarlijks 2,4 biljoen dollar aan investeringen nodig zodat lage-inkomenslanden hun emissies kunnen beperken en zich aan kunnen passen aan klimaatverandering. "Het collectieve falen van de ontwikkelde landen om hun toezeggingen op het gebied van klimaatfinanciering na te komen, heeft de ongelijkheid verergerd, met een verwoestende impact op gemeenschappen die kwetsbaar zijn voor klimaatverandering", zegt lobby en advocacy-officer Esin Erdoğan van Simavi.

Tijdens een persconferentie drong Mia Mottley, de president van Barbados en een prominente stem in de wereldwijde discussie over klimaatfinanciering, erop aan om verder te gaan dan vrijwillige toezeggingen en smeekbeden aan liefdadigheidsinstellingen en particuliere investeerders en in plaats daarvan belastingen te overwegen als een manier om klimaatfinanciering te stimuleren.

Esin Erdoğan: "De EU en haar lidstaten kunnen een begin maken met belastingen op fossiele brandstoffen, luchtvaart- en maritieme belastingen en heffingen, en EU-belastingen op financiële transacties en vermogensbelastingen, waarvan een deel van de inkomsten wordt bestemd voor nieuwe en aanvullende klimaatfinanciering. Bovendien zou een geleidelijke afschaffing van subsidies voor fossiele brandstoffen financiering mogelijk maken voor duurzame ontwikkeling, waaronder klimaatfinanciering."

Goed nieuws over klimaatschadefonds, maar er is meer nodig voor klimaatrechtvaardigheid

1 december - Goed nieuws tijdens de openingsessie van COP28. Het Loss and Damage Fund, waarover vorig jaar in de laatste uren van COP27 overeenstemming werd bereikt, is nu officieel aangenomen. Het fonds is speciaal bedoeld voor landen die de gevolgen van de klimaatcrisis al jaren voelen en nu geconfronteerd worden met gevolgen die niet te vermijden zijn, zoals ernstige droogte en overstromingen. Een van de grootste gevolgen is dat veilig en schoon drinkwater een schaars goed wordt. De klimaatcrisis heeft nu al een verwoestend effect op het leven en de bestaansmiddelen van de 2 miljard mensen wereldwijd die geen veilig drinkwater hebben. 

De formele goedkeuring is een mijlpaal, maar er zijn nog de nodige vragen en zorgen. Zo zijn de financiële toezeggingen die tot nu toe zijn gedaan bij lange na niet genoeg. Er moet een specifieke budget komen om toegang tot veilig drinkwater te garanderen. En getroffen gemeenschappen moeten nauw betrokken worden en directe toegang krijgen tot het fonds.

Maak water en gender een integraal onderdeel van het Global Goal on Adaptation

30 november - Een van de belangrijkste onderwerpen - vooral voor nu al door klimaatverandering getroffen gemeenschappen in lage-inkomenslanden - zal het Global Goal on Adaptation zijn. Dit doel gaat over het vergroten van het aanpassingsvermogen, het versterken van de veerkracht en het verminderen van de kwetsbaarheid voor klimaatverandering.

Klimaatverandering heeft een onevenredig grote invloed op het welzijn en de positie van vrouwen en meisjes in klimaatgevoelige gemeenschappen wereldwijd. "In plaats van oliedeals te promoten, zou COP28 onmiddellijke investeringen beschikbaar moeten stellen voor klimaatadaptatiestrategieën die ten goede komen aan vrouwen en meisjes", zegt Veerle Verloren van Themaat, directeur Fundraising & Engagement bij Simavi.

Oproep aan de Nederlandse regering: Zet klimaatrechtvaardigheid voorop bij COP28

12 oktober - Samen met 15 Nederlandse internationale NGO's doet Simavi een dringende oproep aan de Nederlandse regering om de fundamenteel onrechtvaardige situatie aan te pakken waarin landen die het minste hebben bijgedragen aan de oorzaken van de klimaatcrisis, maar nu al het hardst getroffen door de gevolgen, verkeren. In een position paper worden aanbevelingen gedaan over zeven belangrijke onderwerpen die besproken zullen worden tijdens COP28. Esin Erdoğan van Simavi krijgt op 27 november de kans om de zaak direct voor te leggen aan klimaatminister Rob Jetten.